یک مهمان ناخوانده: شیء میان ستاره ای 3I/ATLAS در منظومه شمسی
به تازگی یک شیء میان ستاره ای 3I/ATLAS به عنوان یک مهمان ناخوانده از اعماق فضا و از یک منظومه ستاره‌ای دیگر وارد منظومه شمسی ما شده است! این سومین مهمان بین‌ستاره‌ای است که تا حالا کشف کرده‌ایم، اما داستان وقتی جالب می‌شود که رفتار این بازدیدکننده اصلاً شبیه چیزهایی که قبلاً دیده‌ایم نیست و باعث ایجاد سوالات زیادی شده است.
بعضی‌ها با هیجان می‌گویند شاید این یک سفینه فضایی پیشرفته باشد. شایعات می‌گویند که این شیء در تاریخ ۲۹ اکتبر به نزدیک‌ترین فاصله‌اش از زمین می‌رسد. اما آیا واقعاً با یک فضاپیمای بیگانه طرفیم یا راز دیگری پشت این ماجراست؟
راز شیء میان ستاره ای 3I/ATLAS چیست؟ 👽
داستان از اونجایی شروع شد که ستاره‌شناس‌ها متوجه یه چیز خیلی عجیب شدن: سرعت 3I/ATLAS ثابت نیست! این شیء گاهی سرعتش رو کم و گاهی زیاد می‌کنه، بدون اینکه هیچ سیاره یا نیروی گرانشی مشخصی نزدیکش باشه که این تغییرات رو توجیه کنه. این پدیده که بهش «شتاب غیرگرانشی» میگن، باعث شد که یه عده بگن: «این حرکت طبیعی نیست! حتماً موتورهایی داره که روشنه و داره سرعتش رو تنظیم می‌کنه!»
این ایده وقتی داغ‌تر شد که یاد «اوموآموآ» (Oumuamua)، اولین بازدیدکننده میان‌ستاره‌ای افتادیم که اون هم حرکات عجیبی داشت و حتی یک استاد دانشگاه هاروارد گفته بود ممکنه یک ساخته‌ی فرازمینی باشه. آیا اطلس دومین سرنخ از وجود تمدن‌های هوشمند در کهکشانه؟
ویدیوی تایم‌لپس از حرکت شیء میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS در آسمان
پاسخ ناسا به شایعات: علم چه می‌گوید؟ 🔭
همونطور که این ایده‌های هیجان‌انگیز داشتن دست به دست می‌چرخیدن، ناسا و خیلی از دانشمندان دیگه وارد عمل شدن و یه توضیح علمی و البته منطقی‌تر ارائه دادن. اون‌ها میگن این رفتار عجیب، امضای مشخص یک چیز دیگه‌ست: یک دنباله‌دار!
«این شتاب غیرگرانشی در دنباله‌دارها کاملاً طبیعی است. وقتی یک دنباله‌دار به خورشید نزدیک می‌شود، گرمای خورشید باعث می‌شود یخ‌های روی سطح آن مستقیماً از حالت جامد به گاز تبدیل شوند (تصعید). این فرآیند گاز و غباری را مثل موتورهای جت کوچک به بیرون پرتاب می‌کند و باعث تغییر در سرعت و مسیر حرکت دنباله‌دار می‌شود.»
پس اون تغییر سرعت مرموز، در واقع به خاطر فواره‌های گازی بوده که از سطح این گلوله برفی کیهانی به بیرون پرتاب می‌شده. این یعنی 3I/ATLAS به احتمال قریب به یقین یک دنباله‌دار طبیعیه، نه یک سفینه فضایی.
تصویر واقعی ثبت شده از دنباله دار 3I/ATLAS ثبت شده توسط تلسکوپ هابل
چرا کشف اطلس انقدر مهمه؟
شاید 3I/ATLAS یک سفینه فضایی نباشه، اما این چیزی از اهمیت فوق‌العاده‌اش کم نمی‌کنه. این اجرام مثل کپسول‌های زمانی هستن که از منظومه‌های ستاره‌ای دیگه به سمت ما میان و اطلاعات دست‌اولی از ترکیبات شیمیایی و شرایط اونجا به ما میدن. هر کدوم از این مهمون‌ها یه تیکه از پازل بزرگ شکل‌گیری سیارات و ستاره‌ها رو برامون حل می‌کنن. برای مطالعه دقیق این اجرام، تلسکوپ‌های قدرتمندی مثل تلسکوپ فضایی جیمز وب نقش کلیدی دارن و به ما کمک می‌کنن تا نگاهی عمیق‌تر به این مسافران کیهانی بندازیم.
به گفته وب‌سایت معتبر Space.com، مطالعه این دنباله‌دار به ما کمک می‌کنه تا بفهمیم آیا منظومه ما در کهکشان یک جای خاصه یا اینکه بلوک‌های سازنده حیات در همه‌جا وجود دارن.
نتیجه‌گیری: رازآلود، اما نه فرازمینی
در نهایت، به نظر می‌رسه که شیء میان ستاره ای 3I/ATLAS یک پدیده طبیعی و شگفت‌انگیزه، نه یک تکنولوژی بیگانه. اگرچه ایده پیدا کردن یه سفینه فضایی خیلی جذابه، اما زیبایی علم در همینه که می‌تونه برای عجیب‌ترین پدیده‌ها هم توضیحات منطقی و شگفت‌انگیزتری پیدا کنه. پس دفعه بعدی که به آسمون نگاه کردی، یادت باشه که جهان ما پر از این شگفتی‌های طبیعی و مسافرای دوردسته که هر کدوم داستانی برای گفتن دارن.
